Jedną z głównych przyczyn oddalania powództwa w sprawach o zapłatę przeciwko Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” na obszarze właściwości sądów apelacji warszawskiej jest upływ terminu zawitego na dochodzenie roszczeń.
Dotychczasowe orzecznictwo sądów warszawskich jednoznacznie rozstrzygnęło wątpliwość pojawiającą się na początku rozpatrywania tzw. spraw lotniskowych, tj. czy rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego nr 501 obowiązywało do dnia wejścia w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 r.2, czy też dopiero przedmiotowa uchwała wprowadziła ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości oraz czy upłynął 2 –letni termin określony w art. 129 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska na dochodzenie odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z tej nieruchomości od dnia wejścia w życie regulacji powodującej to ograniczenie.
Podstawę roszczeń właścicieli nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania wobec PP „Porty Lotnicze” stanowi art. 129 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232, zwany dalej również: „POŚ”), zgodnie z którym jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Z powyższymi roszczeniami, stosownie do treści ust. 4 powołanego artykułu, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.
W dacie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, t.j. w dniu 24 sierpnia 2007 roku (data wejścia w życie rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego nr 50 z dnia 07 sierpnia 2007 roku), art. 135 ust 2
1 Rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego nr 50 z dnia 07 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. F. Chopina w Warszawie, które weszło w życie w dniu 25 sierpnia 2007 roku, utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, zwane dalej również: „Rozporządzenie nr 50”. Rozporządzenie to zostało wydane w oparciu o treść art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 roku, Nr 129, poz. 902 z późn. zm.).
2 Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 r. nr 76/11 (Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego z dnia 20 lipca 2011 r., nr 128, poz. 4086), która weszła w życie w dniu 3 sierpnia 2011 r. (zwana dalej również: „Uchwała nr 76/11 Sejmiku Województwa Mazowieckiego”), utworzony został obszar ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie zarządzanego przez PP „Porty Lotnicze”,
ustawy POŚ wskazywał, że obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana, jako takie przedsięwzięcie, tworzy wojewoda, w drodze rozporządzenia. Przepis ten uległ zmianie na podstawie art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz.U. z 2005 roku, Nr 175, poz. 1462), która to zmiana obowiązywała od dnia 01 stycznia 2008 roku i według tej nowelizacji obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana, jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze uchwały. Zmieniono zatem jedynie organ uprawniony do utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania – w miejsce wojewody – sejmik województwa oraz wskazano, że następuje to w formie uchwały, a nie jak dotychczas w formie rozporządzenia.
Zdaniem wielu (w tym wedle sądów powszechnych i administracyjnych orzekających w sprawach lotniskowych w latach 2009-2011), zmiana przepisu upoważniającego do wydania przepisów wykonawczych do ustawy prowadziła do uchylenia przepisów wykonawczych z chwilą wejścia w życie zmiany przepisów upoważniających, chyba, że akt zmieniający przepisy upoważniające przewiduje wprost utrzymanie ich w mocy. I na tej też podstawie w latach 2009-2011 oddalano powództwa właścicieli nieruchomości sąsiadujących z warszawskim portem lotniczym (argumentując, że przestała istnieć podstawa prawna dla Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego nr 50. Następnie po wejściu w życie Uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego z 20 czerwca 2011 sądy powszechne dokonały odmiennej, i bardzo dla mieszkańców obszaru ograniczonego użytkowania niekorzystnej, analizy m.in. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908) oraz ustawy z 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, która z dniem 1 stycznia 2008 r. zmieniała organ tworzący obszar ograniczonego użytkowania i formę aktu i doszły do wniosku, iż zmiana art. 135 ust. 2 ustawy POŚ w zakresie organu, rodzaju aktu prawnego oraz określenia rodzaju przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w żaden sposób nie wpłynęły na skuteczność obowiązywania rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego nr 50 z dnia 07 sierpnia 2007 roku, albowiem zmiana organu upoważnionego do wydania aktu wykonawczego nie wpłynęła na moc jego obowiązywania, zaś kwestia formy aktu została rozstrzygnięta w przepisach przejściowych, to jest art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku3 W związku z powyższym, przepisy Rozporządzenia nr 50 Wojewody Mazowieckiego zachowały moc obowiązującą do czasu wejścia w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 roku. Teraz więc oddalane są pozwy właścicieli nieruchomości właśnie z powołaniem się na to, że Rozporządzenie nr 50 jednak cały czas obowiązywało – a więc roszczenia należało zgłaszać w okresie 2009-2011 (wcześniej te roszczenia jednak oddalano z powołaniem się na to, że Rozporządzenie nr 50 jednak przestało obowiązywać).
Powyższe stanowisko oznacza, iż w tzw. sprawach lotniskowych:
– należy badać czy nieruchomość była objęta ograniczeniami wynikającymi z Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego nr 50;
– jeżeli tak, to wówczas
a) Co do zasady z roszczeniem przeciwko PP Porty Lotnicze należało wystąpić do dnia 25 sierpnia 2009 r., czyli z upływem 2 lat od daty wejścia w życie powyższego Rozporządzenia nr 50 (z zastrzeżeniem z pkt b);
Sądy uznają, iż jeżeli właściciel nieruchomości nie zgłosił swoich roszczeń w terminie określonym w art. 129 ust. 4 ustawy POŚ biegnącym od dnia wejścia w życie Rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego nr 50 o utworzeniu obszaru ograniczonego użytkowania, wówczas roszczenie o wyrównanie utraty wartości jego nieruchomości powiązane przyczynowo z wprowadzeniem wokół lotniska obszaru ograniczonego użytkowania nie może być przez niego skutecznie dochodzone.
b) należy porównać ograniczenia w stosunku do nieruchomości obowiązujących w danej strefie na podstawie rozporządzenia nr 50 Wojewody Mazowieckiego oraz w strefie obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa Mazowieckiego;
Art. 129 ust. 2 ustawy POŚ przyznaje odszkodowanie za szkodę spowodowaną wejściem w życie aktu prawnego wprowadzającego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości w dotychczasowy sposób lub w sposób zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, szkoda podlegająca naprawieniu nie powstaje, gdy kolejny akt prawa miejscowego utrzymuje dotychczasowe ograniczenia sposobu korzystania z
3 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz.U. z 2005 roku, Nr 175, poz. 1462), która z dniem 01 stycznia 2008 roku zmieniała organ tworzący obszar ograniczonego użytkowania i formę aktu, równocześnie w art. 47 ust. 2 wskazała, że akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów zmienianych tą ustawą zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania i kompetencje.
nieruchomości. Sądy uznają, że szkoda może powstać wyłącznie wówczas, gdy akt prawa miejscowego wprowadza nowe, zwiększa lub przedłuża na kolejny okres ograniczenia, które zostały wprowadzone na określony czas.Szkoda nie powstaje, gdy kolejny akt prawny utrzymuje zakres ograniczeń na dotychczasowym poziomie, tzn. na poziomie poprzednio obowiązującego aktu prawnego lub zmniejsza te ograniczenia.
Najnowsze komentarze